Gdzie te pieniądze były zakopane?
Mówiono, że nikt nie wie, gdzie te miliardy złotych były zakopane, ale my je znaleźliśmy – i nie były one nigdzie zakopane.
Dzięki działaniom rządu do polskiego budżetu wpłynęły dodatkowe miliardy złotych. To oznacza niższe podatki dla obywateli i – jednocześnie – środki na aktywną politykę społeczną czy liczne inwestycje. Obniżamy podatki, a wpływy do budżetu rosną: w 2022 r. były o 80% wyższe niż w 2016 r.
Jak to możliwe?
Zreformowaliśmy administrację skarbową
Powołaliśmy Krajową Administrację Skarbową
1 marca 2017 r. administrację podatkową, kontrolę skarbową i Służbę Celną połączyliśmy w jedną organizację – Krajową Administrację Skarbową (KAS). To pozwala na lepszy i szybszy przepływ informacji.
Dlatego KAS skuteczniej pobiera podatki i cło oraz zwalcza przestępczość ekonomiczną. Dzięki temu wyraźnie rosną dochody budżetu państwa.
Wdrożyliśmy nowe rozwiązania prawne
Pakiet paliwowy
Wdrożenie przepisów pozwoliło uporządkować zasady przywozu paliw do kraju i znacznie ograniczyło szarą strefę na rynku paliw. Pakiet wprowadził wiele nowych rozwiązań w przepisach VAT, akcyzowych i koncesyjnych, które wyeliminowały oszustwa w obrocie paliwami płynnymi. To realnie przekłada się na większe wpływy z VAT do budżetu państwa.
Pakiet przewozowy (System Elektronicznego Nadzoru Transportu – SENT)
System monitorowania drogowego i kolejowego przewozu obejmuje tzw. towary wrażliwe m.in.:
|
|
Przewóz towaru jest zgłaszany do rejestru SENT przez podmiot wysyłający, podmiot odbierający lub przewoźnika.
Drogowy środek transportu musi być wyposażony w urządzenie przekazujące dane geolokalizacyjne do systemów KAS. Dzięki temu przewóz towarów jest monitorowany w czasie rzeczywistym, co pozwala na szybką reakcję funkcjonariuszy Służby Celno-Skarbowej w przypadku ryzyka nieprawidłowości. To rozwiązanie zmniejsza szarą strefę. Dzięki temu zwiększamy dochody budżetu państwa w obszarach, w których stwierdzono największe uszczuplenia.
| Od kiedy działa? Kwiecień 2017 r. |
Mechanizm podzielonej płatności (MPP)
Zapewnia ochronę uczciwych podatników przed konsekwencjami nieświadomego wplątania w proceder wyłudzania VAT. W MPP płatność faktury VAT za nabyty towar lub usługę może być dzielona na dwa strumienie:
- Zapłata przez nabywcę odpowiadająca całości lub części wartości sprzedaży netto, która trafia na rachunek rozliczeniowy dostawcy.
- Zapłata kwoty, która odpowiada całości lub części kwoty podatku od towarów i usług, jest płacona na specjalne konto dostawcy – rachunek VAT.
| Od kiedy działa? Listopad 2019 r. |
Wykaz podatników VAT
Zwiększa bezpieczeństwo obrotu gospodarczego. Możesz sprawdzić swojego kontrahenta w elektronicznej bezpłatnej bazie. Wykaz zawiera dane podmiotów zarejestrowanych jako podatnicy VAT, niezarejestrowanych oraz wykreślonych i przywróconych do rejestru VAT. Jest aktualizowany w każdy dzień roboczy.
| Od kiedy działa? Wrzesień 2019 |
Elektroniczne raportowanie JPK_VAT
To zbiór danych z informacjami o operacjach gospodarczych za dany okres. Dzięki analizie danych z plików kontrole trwają krócej, są mniej uciążliwe oraz kosztują mniej.
System JPK_VAT zautomatyzował czynności sprawdzające. Dzięki niemu KAS szybko reaguje na nieprawidłowości i próby oszustw podatkowych. Algorytmy automatycznie wyłapują fikcyjne transakcje, które przeprowadzają najczęściej tzw. firmy słupy.
Administracja skarbowa dzięki JPK_VAT może skutecznie wykrywać oszustwa w podatku VAT, ograniczać nieuczciwą konkurencję i chronić interesy rzetelnych podatników.
| Od kiedy działa? Od lipca 2016 r. raportowanie jest obowiązkowe dla dużych firm. Od stycznia 2018 r. JPK_VAT wysyła już każda firma, która jest podatnikiem VAT. Od października 2020 r. zamiast oddzielnych deklaracji VAT i plików JPK_VAT, podatnicy składają jeden plik- JPK_VAT z deklaracją. |
Kasy online, kasy w postaci oprogramowania, e-paragon
Kasy on-line i kasy wirtualne nie tylko ograniczają szarą strefę, ale również utrudniają pranie brudnych pieniędzy. Inaczej mogłyby być legalizowane poprzez nabijanie na kasę transakcji, które w rzeczywistości w ogóle nie miały miejsca.
| Od kiedy działa? Maj 2019 r. |
System Teleinformatyczny Izby Rozliczeniowej (STIR)
Umożliwia wymianę informacji między systemami bankowymi i administracją skarbową. Jest wykorzystywany do analiz finansowych i pozwala na identyfikację przepływów typowych dla wyłudzeń skarbowych. Daje KAS możliwość reakcji na podejrzane transakcje w czasie rzeczywistym.
Umożliwia m.in. analizowanie ryzyka wykorzystywania działalności banków lub spółdzielczych kas oszczędnościowo-kredytowych do:
- popełniania przestępstw skarbowych,
- wyłudzania zwrotu VAT
- lub wystawiania tzw. pustych faktur.
| Od kiedy działa? Styczeń 2018 r. |
Krajowy System e-Faktur (KSeF)
Jeśli jesteś przedsiębiorcą – możesz skorzystać z dobrowolnego wystawiania faktur poprzez KSeF. Obecnie e-faktura działa jako jedna z dopuszczonych form dokumentowania sprzedaży, obok faktur papierowych i faktur elektronicznych. W przyszłości E-faktura będzie powszechnym systemem rozliczania w obrocie gospodarczym. Projekt w znaczący sposób ułatwi przedsiębiorcom prowadzenie biznesu. Dla drobnych przedsiębiorców nierozliczających się z VAT termin będzie dodatkowo odroczony do 1 stycznia 2025 r.
| Od kiedy działa? Styczeń 2022 r. |
Uszczelniliśmy system podatkowy
W 2015 r. wpływy z tytułu podatków i cła (w tym środki jednostek samorządu terytorialnego (JST)) wyniosły 307,78 mld zł. Od 2016 r. wpływy te systematycznie rosły, w 2022 r. osiągnęły poziom 556, 87 mld zł. To wzrost o 80,9%.
Wzrost dochodów rząd osiągnął bez podnoszenia stawek podatkowych i obciążeń fiskalnych.
Wzrost wpływów budżetowych w latach 2015-2022 w mld zł
- Wpływy z tytułu podatków i cła pomniejszone o udziały JST
- Wpływy z tytułu podatków i cła nie pomniejszone o udziały JST
| Year | Value | |
|---|---|---|
| 2015 | 263 | 307 |
| 2016 | 276 | 324 |
| 2017 | 318 | 372 |
| 2018 | 353 | 414 |
| 2019 | 371 | 439 |
| 2020 | 374 | 441 |
| 2021 | 438 | 515 |
| 2022 | 473 | 556 |
Źródło: Eurostat. Dane wyrównane sezonowo. Do 3 kwartału 2022 – to najnowsze dostępne dane.
132,5%
Wzrost wpływów VAT między 2016 a 2023 r.
o 190,1%
Wyższe wpływy z CIT
30 mld zł
wzrost dochodu z akcyzy w latach 2008-2022
556 mld zł
dochodów z podatków i cła
Wyższe wpływy z VAT
Podatek VAT jest pobierany od dostawy towarów oraz świadczenie świadczenia usług. To jedno z najważniejszych źródeł dochodów budżetu państwa. Z budżetu natomiast są wypłacane pensje pracowników urzędów, nauczycieli, remontowane drogi, budowane szkoły, przedszkola itp.
- W latach 2008-2015 wpływy z podatku VAT wzrosły zaledwie o 27,8%.
- W latach 2016-2022 wpływy z VAT wzrosły ze 123,1 mld zł do 230,5 mld zł.
- W 2023 r. przewidujemy dalszy wzrost do 286,3 mld zł – to w ciągu 8 lat wzrost aż o 132,5%.
Luka VAT
Jedną z przyczyn tak znaczącego wzrostu wpływów w VAT była redukcja tzw. luki VAT, czyli różnicy między kwotą teoretycznych dochodów z podatku VAT, a faktycznie pobraną kwotą tego podatku.
To efekt skutecznej walki z nieuczciwymi praktykami podatkowymi, które przez lata zmniejszały możliwości realizacji wydatków budżetowych, np. na zdrowie, naukę czy obronność.
| Year | Value |
|---|---|
| 2015 | 24,1% |
| 2022 | 4,9% |
Luka VAT w latach 2015-2022
Komisja Europejska oszacowała lukę VAT w 2020 r. niewiele wyżej, bo o 0,9 p.p., czyli na poziomie 11,3%. To plasuje nas w czołówce krajów Unii Europejskiej, które najszybciej redukują lukę VAT. Zgodnie z raportem KE w latach 2016-2020 w Polsce nastąpił spadek luki VAT o ponad 9 p.p.
Wyższe wpływy z CIT
Od 2016 r. obserwujemy także szybki wzrost wpływów z podatku CIT. W latach 2016-2023 wpływy z podatku CIT (według prognoz do ustawy budżetowej za 2023) wzrosną aż o 62,5 mld zł, czyli o 190,1%.
Dla porównania wzrost wpływów podatku CIT w latach 2008-2015 wyniósł jedynie 2,3%.
Wysoki wzrost wpływów podatkowych z CIT pozwolił zmniejszyć obciążenia polskich firm. To:
- obniżka stawki CIT dla małych podatników z 19% na 9%,
- wprowadzenie estońskiego CIT,
- wprowadzenie IP Box oraz szeregu innych, proinnowacyjnych ulg podatkowych, m.in. ulgi B+R.
| Year | Value |
|---|---|
| 2008 | 50,5 mld zł |
| 2016 | 65,7 mld zł |
| 2021 | 79,8 mld zł |
Dochody budżetowe z podatku akcyzowego
Wyższe wpływy z akcyzy
Wpływy budżetowe z podatku akcyzowego wzrastają, mimo wprowadzanych zwolnień i obniżek wybranych stawek takich jak:
- Tarcza Antyinflacyjna, która obowiązywała w 2022 r.
- obniżonej w 2019 r. stawki akcyzy na energię elektryczną z 20 na 5 zł/MWh.
W każdym roku ponad 80% dochodów z akcyzy stanowią wpływy z opodatkowania 3 głównych grup wyrobów:
- paliw silnikowych,
- wyrobów tytoniowych,
- alkoholu etylowego.
Ograniczyliśmy szarą strefę
Zwalczamy szarą strefę w branży tytoniowej
Polska w ostatnich latach może pochwalić się najlepszymi wynikami w całej UE w zwalczaniu przestępczości tytoniowej i zmniejszaniu szarej strefy w tym obszarze.
Maleje szara strefa w papierosach, czyli udział nielegalnych papierosów w całkowitej konsumpcji.
| Year | Value |
|---|---|
| 2012 | 13% |
| 2013 | 13,9% |
| 2014 | 15,1% |
| 2015 | 16,8% |
| 2016 | 15% |
| 2017 | 12,1% |
| 2018 | 9,9% |
| 2019 | 8,5% |
| 2020 | 8,6% |
| 2021 | 4,9% |
źródło danych: raport firmy KPMG
Zwalczamy nielegalne fabryki papierosów. W okresie 2018–2022 na terenie całej Unii Europejskiej wykryto 299 nielegalnych fabryk papierosów.
Z tego Polska wykryła aż 46% takich miejsc, czyli 137 nielegalnych fabryk papierosów.
| Year | Value | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| FR | |||||
| DE | |||||
| HU | |||||
| PL | |||||
| SK | |||||
| CZ |
| 0 | 5 | 10 | 15 | 20 | 25 | 30 |
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
liczba wykrytych nielegalnych fabryk papierosów w europie w latach 2018 – 2022
Zwalczamy szarą strefę w hazardzie
KAS likwiduje nielegalne lokale hazardowe, gdzie dostępne są gry na automatach. W ciągu ostatnich 5 lat o 83% spadła liczba takich miejsc.
Od 2017 r. KAS zatrzymała ok. 70 tys. nielegalnych automatów do gier. W latach 2018-2022 rozpoczęliśmy ok. 12,5 tys. postępowań przygotowawczych w sprawach o przestępstwa skarbowe i wykroczenia skarbowe, które dotyczą nielegalnego urządzania gier hazardowych. Wykryliśmy 63 grupy przestępcze, które organizowały nielegalne gry hazardowe. Walczymy również z nielegalnym hazardem w internecie. Do końca 2022 r. zablokowaliśmy ponad 28 tys. stron, które oferowały nielegalne gry hazardowe online lub reklamowały takie gry.
Zwalczamy oszustwa podatkowe i mafie VAT-owskie
KAS ściga zorganizowane grupy przestępcze, które wyłudzają VAT. Priorytetem jest wykrywanie faktycznych organizatorów przestępstw i ich kierowniczej roli w działalności zorganizowanych grup przestępczych.
W latach 2017-2022 w sprawach karnych skarbowych i karnych KAS zabezpieczyła mienie pochodzące z przestępstw o wartości ponad 977 mln zł.
Uruchomiliśmy skuteczne narzędzia analityczne
Wspieramy rzetelnych przedsiębiorców, dbamy o uczciwą konkurencję i walczymy z przestępczością ekonomiczną.
Większość wątpliwości, które dotyczą rozliczeń podatkowych, wyjaśniamy bez angażowania podatników i kontroli. Typowanie do kontroli opiera się na analizie ryzyka, do której wykorzystywane są zaawansowane narzędzia analityczne. Dzięki temu, w 2022 r. KAS przeprowadziła niewiele ponad 22 tys. kontroli. Dla porównania w 2008 r. było ich ponad 150 tys. W tym okresie o połowę zmniejszyła się liczba kontroli skarbowych (obecnie celno-skarbowych). Liczba kontroli podatkowych spadła aż o 87%.
Jeżeli KAS rozpoczyna kontrole, to są one precyzyjnie kierowane tam, gdzie stwierdzono ryzyko poważnych nieprawidłowości. Obecnie skuteczność kontroli wynosi ponad 90%. Administracja skarbowa interweniuje wtedy, gdy narażony jest interes finansów państwa i uczciwego biznesu.
Narzędzia analityczne stosowane przez MF i KAS przynoszą korzyści uczciwym przedsiębiorcom, a z drugiej strony ułatwiają identyfikowanie tych nieuczciwych.
W latach 2017-2022 na poziomie MF zidentyfikowano w ten sposób 549 tzw. karuzel podatkowych. Szacowana skala nieprawidłowości wygenerowanych przez nie w obszarze VAT to około 3,58 mld zł.
Sprawdza się też system STIR, który przeciwdziała wykorzystywaniu systemu bankowego do wyłudzeń skarbowych. W latach 2018-2022 r. zostało zablokowanych 4035 rachunków bankowych należących do 865 podmiotów objętych blokadami. Kwota zablokowanych środków to 354,4 mln zł, a szacowanych uszczupleń to 2,2 mld zł.
Poprawiliśmy jakość obsługi podatników
Krajowa Administracja Skarbowa nastawiona jest na dialog z biznesem i współpracę z podatnikami. Działania KAS w tym obszarze są zauważane i dobrze oceniane – prowadzimy badania w tym zakresie.
Każdy może wypełnić ankietę satysfakcji po wizycie w urzędzie skarbowym. Dodatkowo zewnętrzna agencja badawcza prowadzi badania w formule tajemniczego klienta Ponad 200 tys. osób potwierdza, że jakość obsługi podatników w urzędach w całej Polsce systematycznie rośnie.
Zmieniając administrację skarbową, staramy się ją dostosować do potrzeb wszystkich podatników. Dbamy zarówno o osoby, które nie prowadzą działalności gospodarczej jak i przedsiębiorców – również tych największych. Wprowadziliśmy wiele nowoczesnych usług, z których korzystają miliony Polaków, takich jak portal e-Urząd Skarbowy, który pozwala załatwić większość spraw przez internet, np. złożyć zeznanie PIT, uzyskać elektroniczne zaświadczenie o niezaleganiu w podatkach czy wysokości dochodu. Doceniają to zarówno podatnicy, jak i eksperci, którzy w ubiegłym roku przyznali nam nagrodę Digital Excellence Awards 2022.
Z myślą o największych firmach utworzyliśmy Centrum Obsługi Podatkowej Inwestora, które zajmuje się obsługą kluczowych inwestorów i udziela im wsparcia. Uruchomiliśmy też Program Współdziałania, który jest nową formą relacji pomiędzy dużymi podatnikami a administracją skarbową. Jest on oparty na wzajemnej współpracy, a udział w nim daje przedsiębiorcom szereg korzyści, np.:
- możliwość zawierania porozumień podatkowych,
- możliwość stosowania odpowiednich warunków w transakcjach z podmiotami powiązanymi czy wysokości zaliczek na podatek dochodowy,
- uzyskanie ulg w spłacie odsetek od zaległości podatkowych.
Obniżyliśmy podatki dla polskich rodzin i firm
Niższe podatki dla polskich rodzin i firm
Od 2016 r . wprowadziliśmy wiele korzystnych rozwiązań podatkowych, które obniżyły podatki milionom Polaków. Zmiany dotyczą, m.in.:
|
|
Z „zerowego” PIT korzystają:
|
|
Polska jest w czołówce krajów UE, które stosują szeroki wachlarz obniżonych stawek oraz preferencji w VAT. Wprowadziliśmy specjalne rozwiązania w ramach Tarczy Antyinflacyjnej, aby zmniejszyć obciążenia w VAT i akcyzie oraz złagodzić skutki inflacji.
Niższy podatek PIT
Rząd wprowadził powszechną obniżkę podatku od osób fizycznych:
- od października 2019 r. z 18% do 17%.
- w lipcu 2022 r. z 17 % do 12% – przy czym 12% stawka podatku dotyczy całego 2022 r.
- Dodatkowo zmniejszyliśmy PIT dla osób pracujących, przez ponad 2-krotne podniesienie kosztów uzyskania przychodów.
- Wyższe koszty przekładają się na niższy podatek do zapłaty. Koszty miesięczne wzrosły do 250 zł z 111 zł i do 300 zł z blisko 140 zł dla dojeżdżających.
Obniżamy podatki w latach 2017-2022
Wyższa kwota wolna od podatku
Począwszy od 2016 r. trzy razy podwyższano kwotę wolną od podatku dochodowego dla osób najmniej zarabiających:
- w 2017 r. to 6,6 tys. zł,
- w 2018 r. to już 8 tys. zł.
- od 2022 r. zdecydowaliśmy się podnieść kwotę wolną aż do poziomu 30 tys. zł, co jest już europejskim standardem.
Zwiększony próg podatkowy
Od 2022 r. wysokość progu podatkowego wzrosła aż o 40% – z ponad 85 tys. zł do 120 tys. zł. To znaczy, że 32% podatek płaci się teraz, dopiero gdy roczne zarobki przekroczą 120 tys. zł. Dzięki temu wyższy podatek płacić będzie o wiele mniej osób niż wcześniej.
Zapewniliśmy stabilność finansów publicznych
W latach 2016-2022 dług w relacji do PKB spadł o 2,2 p.p. przy jednoczesnym ogromnym wsparciu dla firm w pandemii, finansowaniu programów społecznych oraz wzroście wydatków na obronność. Dla porównania w latach 2008-2015 dług wzrósł w relacji do PKB o 6,8 p.p.
Dług publiczny Polski (w relacji do PKB) wynosi 49,1% i jest niższy niż średnio w UE (84%) oraz strefie euro (91,6%).
Dług publiczny w państwach UE w relacji do PKB (%PKB)
| Year | Value |
|---|---|
| Polska | 49,1% |
| Holandia | |
| Niemcy | |
| Unia Europejska | 84,0% |
| Strefa euro | |
| Belgia | |
| Włochy |
Polska jest pozytywnie oceniana przez agencje ratingowe. Według agencji S&P nasz kraj posiada konkurencyjną i rozbudowaną gospodarkę. Silna pozycja zewnętrzna oraz dobra sytuacja finansów publicznych w Polsce pozwalają zminimalizować negatywne ryzyko, jakie niesie za sobą wojna na terenie Ukrainy.
Stabilna sytuacja finansów publicznych umożliwia inwestycje w polskie bezpieczeństwo, takie jak Program Modernizacji Sił Zbrojnych i zwiększenie wydatków na obronność.
Dzięki stabilnym finansom publicznym, pieniądze mogą być przeznaczone na:
politykę społeczną
116 mld zł
obronność
137 mld zł
obniżkę PIT w latach 2019-2022
45 mld zł
ochronę zdrowia